Türkiye genelinde günde yaklaşık 2 bin kaza tutanağı tutuluyor. Peki bu tutanaklar nasıl inceleniyor? Kazalarda kimin kusurlu olduÄŸu nasıl belirleniyor? Hepsinin cevabı bu yazıda.

Türkiye Ä°statistik Kurumu verilerine göre geçen yıl 1 milyon 182 bin 491 trafik kazası meydana geldi. Maalesef bu kazaların 185 bin 128'i ölüm ve yaralanmayla sonuçlandı. 997 bin 363'ü ise maddi hasarlıydı. Yani meydana gelen kazaların neredeyse yüzde 85'i maddi hasara yol açacak cinstendi. Kazaların yüzde 75'i de yerleÅŸim yeri içinde gerçekleÅŸti.

Peki kaza halinde can güvenliÄŸimizden eminsek meydana gelen hasarla ilgili ne yapmalıyız? Quick Sigorta Hasar Koordinatörü Hakan Alkan kazada kimin kusurlu olduÄŸunun nasıl anlaşıldığını örnek kaza senaryoları üzerinden anlattı. 

                   Quick Sigorta Hasar Koordinatörü Hakan Alkan

Başımıza bir trafik kazası geldiÄŸinde can güvenliÄŸinin ardından neye dikkat etmeliyiz?

Sizin de söylediÄŸiniz gibi önce can güvenliÄŸi. EÄŸer bir yaralanma söz konusu deÄŸilse güvenli bir alana geçilmeli. Önce araçları olay yerinden kaldırmadan farklı açılardan birkaç poz fotoÄŸraf çekmeli. Bu çok önemli. ÇoÄŸunlukla kusurun kimde olduÄŸu bu fotoÄŸraflardan anlaşılabilir.

Bu fotoÄŸrafları nasıl çekmeliyiz?

Hem de kendi aracımızı hem de karşı aracı, yandan, önden, arkadan ve her iki çarpışan aracı genel olarak fotoÄŸraflamalıyız. Sadece kendi aracınızın fotoÄŸrafını çekerseniz hasarı belgelemiÅŸ olursunuz ama olayın nasıl olduÄŸunu da anlamamız için mümkün olduÄŸunca tüm detaylar fotoÄŸraflanmalı. Olay yerinde dur levhası, dönülmez iÅŸareti gibi uyarılar varsa onlar da fotoÄŸraflanmalı. Hangi yolda hangi aracın geçiÅŸ üstünlüÄŸü olduÄŸuna dair trafikte bir hiyerarÅŸi var. Caddenin sokaÄŸa üstünlüÄŸü var. Bulvarın da caddeye üstünlüÄŸü var. O nedenle olayın meydana geldiÄŸi yolun da fotoÄŸrafı çekilirse çok iyi olur. EÄŸer bu yoksa adres belirtilmeli. FotoÄŸraflama iÅŸinin ardından araçlar olay yerinden kaldırılmalı ki trafik güvenliÄŸi tekrar tesis edilebilsin.

Bu aÅŸamadan sonra her iki sürücü de tutanak tutmalı. Eskiden kaza olduÄŸunda polis çaÄŸrılıyordu. Fakat günümüzde bu çok zor. Hele de Ä°stanbul trafiÄŸinde o kadar çok kaza oluyor ki! Polisin meÅŸgul edilmesinin yanı sıra olay yerine gelmesi bile saatleri bulabiliyor, trafik kesintiye uÄŸruyordu. O yüzden sigorta çalışanları birliÄŸi ile emniyet ortaklaÅŸa bir çalışma yürüttü, yurt dışındaki örnekleri de inceledi. Ben de bu çalışmalar içinde bulundum. Sonunda Türkiye'ye has bir sistem üzerine anlaşıldı. Kaza yapan kiÅŸilerin kendi aralarında kaza tespit tutanağı tutabilmesi için bir form düzenlendi.

Bu formda hangi bilgiler yer alıyor?

Bu formda kazanın nasıl, nerede meydana geldiÄŸi bilgileri yer almak zorunda. Varsa görgü tanığı ile sürücülerin kendi bakış açılarına göre ifadeleri yer alıyor. Kimlik, araç ve sigorta bilgileri de dolduruluyor. Bir boÅŸ alan da kazanın krokisinin çizilmesi için var.

Kaza yapanlar bu tutanağı uzlaşarak mı dolduruyor?

Hayır, uzlaÅŸmak zorunda deÄŸiller. Taraflar birbirini kusurlu bulabilirler. Bunun önemi yok. Kararı komisyon verir. ÖrneÄŸin gidip bir araca çarptınız ve kusurlu olduÄŸunuzu düÅŸünüp bunu zabıt altına aldınız. Komisyonun incelediÄŸi duruma göre örneÄŸin sizin geçiÅŸ üstünlüÄŸünüz vardı. Bu durumda kusur çarptığınız aracın olmuÅŸ olmuyor. Taraflar tutanağı doldurduktan sonra kopa ya da iki nüsha halinde imzalayıp kendi sigorta ÅŸirketlerine verirler.

FotoÄŸraf çekmek ve tutanak tutmak dışında ne yapılmalı?

Görgü tanığı varsa onun ifadesi önemli. Civardaki iÅŸ yeri kameralarının görüntüleri de alınabilir. Özellikle fotoÄŸraf ya da görgü tanığı yoksa.

Örnek kaza senaryoları üzerinden kusurun kimde olduÄŸunu anlatabilir misiniz?

SENARYO 1: 

                                    Senaryolar üzerinden kazalar deÄŸerlendirilir

Burası kontrolsüz bir kavÅŸak. Işık ya da trafik polisi yok. Aynı geniÅŸlikte iki yol olduÄŸuna göre geçiÅŸ üstünlüÄŸü yok. O halde saÄŸdan gelen aracın önceliÄŸi var. Bu iki araçtan mavi olanın kırmızı olanı beklemesi lazımdı. Bu durumda kusurlu olan araç mavi olan.

SENARYO 2: 

                      Senaryo 2 de ise hatalı ÅŸerit deÄŸiÅŸtirme yaÅŸanıyor

Mavi araç açısından hatalı ÅŸerit deÄŸiÅŸtirme söz konusu. Öndeki aracı sollarken karşı ÅŸeride tecavüzde bulunmuÅŸ oluyor.

SENARYO 3: 

                                     Senaryo 3

Bu krokide bir yol var ve bir de bu anayola katılım var. Dolayısıyla yola katılan aracın beklemesi gerekirdi. Mavi araç kırmızı aracı beklemediÄŸi için kusurlu.

SENARYO 4: 

                                    Senaryo 4

Otoparkta iki araç da geri geri çıkarken çarpışıyor. Burada her iki araç da yüzde 50 kusurlu.

SENARYO 5: 

                                       Senaryo 5

Bu krokide A aracı yeÅŸil ışıkta durduÄŸu için B aracı da hız sınırını koruyamadığı için kusurlu. Hasar tespitinde Karayolları Trafik Kanunu 57 ve 52. maddesine göre her iki araç için yüzde 50 kusurlu diyebiliriz. Kağıt üzerinde böyle görünse de bu noktada tutanaklar önemli. ÖrneÄŸin A aracı sürücüsü "önümden kedi geçiyordu" durdum diyorsa ki genelde geçerli bir nedenle durmuÅŸ oluyor, o durumda arkadan çarpan B aracı kusurlu olmuÅŸ oluyor. Türkiye genelinde de pratikte istisnalar dışında her zaman arkadan çarpan araç kusurlu durumda olur.

SENARYO 6: 

                                     Senaryo 6

Her iki araç da diÄŸerinin ÅŸeridini ihlal edip saÄŸ ÅŸeridi takip etmedikleri için yüzde 50 oranında kusurlu.

Peki ortada fotoÄŸraf, görgü tanığı yoksa ve taraflar birbirini suçluyorsa, ortada da tartışmalı bir durum varsa nasıl çözüm saÄŸlıyorsunuz?

Muhtemelen yüzde 50 oranında iki taraf da kusurlu bulunur. Ama bu süreç ÅŸöyle iÅŸliyor. Kazayı yapan sürücüler sigorta ÅŸirketine baÅŸvurup hasarın giderilmesini talep eder. Eksper kaza tutanağını, evrakı Tramer (Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi) dediÄŸimiz sisteme yükler. Bu tutanak kazaya karışan iki aracın sigortacısı kimse onların da hesabına otomatik olarak aktarılır. Yani bu araçların kaskoları üç ÅŸirkete aitse konu üçünü de ilgilendiriyor. Üç iÅŸ günü içinde karar verilmesi gerek. Aslında yoÄŸun bir iÅŸ. Çünkü Türkiye çapında tutanak sayısı günde 2 bini buluyor. EÄŸer bu sigorta ÅŸirketleri ortak bir karar veriyorsa diyelim ki iki araç da yüzde 50 kusurludur diyorsa bu ÅŸekilde bir karar çıkıyor. Ancak farklı kararlar çıkıyorsa anlaÅŸmazlık yaÅŸanıyor ve devreye devlet bünyesinde çalışan Tramer Komisyonu giriyor. Bu komisyonda uzman trafik polisleri veya alanında bilirkiÅŸilik yapmış görevliler yer alıyor. Onlar da dosyayı inceleyip yorumlayıp oy çokluÄŸuyla karar vermek zorunda. Karar SMS yoluyla sigortalı araç sahiplerine bildiriliyor. Kararın doÄŸru olmadığını düÅŸünen araç sahibi de üç iÅŸ günü içinde karara itiraz edebilir. Bunu da genellikle bizler yani baÄŸlı olduÄŸu sigorta ÅŸirketleri aracılığıyla yapıyorlar. Ancak böyle bir itirazın çok büyük bir anlamı da olmuyor. EÄŸer ortada incelenen bilgilerin dışında bir bilgi, fotoÄŸraf, video ya da ifade varsa o zaman itiraz anlam kazanıyor. Hatta bu bahsettiÄŸim yoÄŸunluk içinde yanlışlıklar da elbette ki olabiliyor. ÖrneÄŸin geçenlerde park halindeki aracına baÅŸka bir aracın çarptığı kiÅŸi kusurlu bulunmuÅŸ. Ama maddi bir hata yapılmışsa bunu geri almak mümkün. Tabii Türkiye ÅŸartlarında da “Ben kusurluyum” diyen sürücüye çok az rastlıyoruz. Herkes "haklı". Hep "plakası alınamayan araçlar" onları sıkıştırmış oluyor nedense. Kimse seyir halindeyken cep telefonuyla konuÅŸuyordum diyemiyor tabii. Delillendirilemiyor. Bu noktada MOBESE'ler ya da fahri trafik müfettiÅŸleri devreye giriyor, kırmızı ışıkta geçenleri, cep telefonlarına bakanları tespit edebiliyor. Sürücülerin kural ihlali yaptıklarında bunun cezalandırılacağını bilmeleri gerekiyor. BaÅŸka türlü kazaların önüne geçilmesi çok zor.

Sonuçları ÅŸaşırtıcı olan maddi hasarlı bir kaza hatırlıyor musunuz? 

              Kazalarda kiÅŸilerin doÄŸru beyanları önem taşıyor

Evet, geçenlerde böyle bir kaza baÅŸvurusu oldu. VatandaÅŸ tutanakta krokide çizip "Aracım saÄŸ ÅŸeritte park halindeyken baÅŸka bir araç gelip sol ön kapıma çarptı" demiÅŸ. Suçladığı diÄŸer sürücü de ifadesinde "Dikkatsiz ilerliyordum. Çarptım. Kusurluyum" diyor. Eksper olayı incelemiÅŸ ve "Bu kaza anlatıldığı gibi olamaz" demiÅŸ. Neden olamaz? Çünkü çarpılan aracın fotoÄŸraflarına baktığımızda hasarın ancak ve ancak sol ön kapı açıkken gerçekleÅŸebileceÄŸini görüyoruz. Yani park halindeki aracın kapısı açıkmış. Kapalı kapıya çarpılmış olsaydı metalde böyle bükülme olmazdı. Bu araç sahibiyle konuÅŸtuÄŸumuzda kapısının açık olduÄŸunu kabul etmiyor. Araca çarpan kiÅŸiyle konuÅŸtuÄŸumuzda "Orası dar bir yoldu. Ä°nmek için kapıyı açtı" dedi. "Neden bunu böyle belirtmedin?" diye sorduÄŸumuzda "Benim hatam oldu" dedi. Ä°ÅŸte bu durumda kusur tamamen deÄŸiÅŸiyor.

kaynak: https://blog.quicksigorta.com/sigortacilik/kazalarda-kusurun-kimde-oldugu-nasil-tespit-edilir-441